Het landschap van ESG-regelgeving ontwikkelt zich razendsnel. De inrichting van de (corporate) governance speelt een cruciale rol bij het vormgeven van een effectieve ESG-strategie voor ondernemingen. Een belangrijke én uitdagende taak voor de General Counsel.
De ‘G’ van Governance in ESG
Duurzaamheid is deze dagen in de maatschappij een veelbesproken en urgent thema. Voor ondernemingen wordt hierbij vaak gebruik gemaakt van de afkorting ‘ESG’, ofwel ‘Environmental’, ‘Social’ and ‘Governance’.
Het doel van ESG is om bedrijven en hun stakeholders te helpen om uitdagingen en risico’s die samenhangen met duurzaamheidsvraagstukken beter in kaart te brengen en te managen.
Gefragmenteerde regelgeving
De regelgeving op het gebied van ESG is vooralsnog gefragmenteerd en ontwikkelt zich snel. De regelgeving wordt uitgevaardigd op verschillende niveaus (internationaal, nationaal, sectoraal). Er is voorts sprake van zowel hard law (nationale of supranationale wetgeving die bindend en afdwingbaar is, bijvoorbeeld EU-richtlijnen en verordeningen, maar ook Nederlandse wetgeving) als soft law (bijv. de ‘Nederlandse Corporate Governance Code’ (NCGC, zie hierna), maar ook de ‘Due Diligence Guidelines for Responsible Business Conduct’ van de OECD).
G – Governance
Onder de ‘G’ vallen in ieder geval de meer traditionele corporate governance thema’s, zoals de verhouding tussen bestuur, RvC en aandeelhouders, maar ook ‘investor relations’. Voor Nederlandse beursvennootschappen is de Nederlandse Corporate Governance Code (‘NCGC’), naast het ‘algemene’ vennootschapsrecht, een belangrijke bron van regelgeving op dit vlak. Recent is het proces tot actualisatie van de NCGC ingezet. In het voorstel van de ‘Monitoring Commissie’ wordt ruim aandacht besteed aan ESG, inclusief voorstellen tot het opnemen van enkele concrete bepalingen over ESG in de NCGC.
Onder ‘Governance’ in de ESG context vallen ook thema’s als anti-corruptie, voorkoming van fraude en witwassen en de inrichting en uitvoering van due diligence-processen gericht op de supply chain van een onderneming. Voorts omvat ‘Governance’ ook het instellen van adequate (risico)management systemen gericht op compliance met wet- en regelgeving op het gebied van de ‘E’ en de ‘S’. Onder de noemer Governance komen daarom eigenlijk alle elementen van ESG samen.
Governance binnen een effectieve ESG-strategie
De inrichting van de governance speelt een cruciale rol bij het vormgeven en implementeren van een effectieve ESG-strategie. Onder meer vanwege de veelheid aan wet- en regelgeving op het gebied van ESG, zal de rol van de General Counsel op dit thema groter en uitdagender worden.
Om van toegevoegde waarde te kunnen zijn bij het ontwerpen en implementeren van een effectieve ESG strategie met de juiste governance, zal het voor de General Counsel onder meer belangrijk zijn om:
- de ESG ontwikkelingen op de voet te volgen en te bepalen of ESG gerelateerde wet- en regelgeving verplicht van toepassing is of dat er redenen zijn om bepaalde ESG-regels vrijwillig na te leven (bijvoorbeeld vanwege de lange-termijn strategie of druk vanuit investeerders, aandeelhouders of andere stakeholders);
- focus aan te brengen in de ESG-thema’s, bijvoorbeeld door in dialoog met stakeholders (bestuur, RvC, maar ook werknemers en leveranciers) te bepalen op welke ESG-thema’s en doelen de onderneming gaat inzetten;
- te zorgen voor bewustwording binnen de onderneming ten aanzien van de gekozen ESG-strategie; en
- een werkbare (corporate) governance uit te denken en te implementeren, die de effectieve uitvoering van de ESG-strategie ondersteunt en faciliteert.
Multidisciplinaire aanpak
De inrichting van de (corporate) governance in het kader van ESG is niet ‘set in stone’ en vereist een multidisciplinaire aanpak. Daarbij is een grote rol weggelegd voor de General Counsel in combinatie met onder meer de CFO en de CEO. In de praktijk zien we dat de uitdaging vooral zit in het vinden van de juiste balans tussen enerzijds een gezamenlijke ESG aanpak en strategie, die past binnen de bredere lange-termijn strategie van de onderneming, en anderzijds een duidelijke verdeling van verantwoordelijkheden binnen onder meer bestuur en management.
ESG in de brede zin en de governance-aspecten daarvan in het bijzonder bieden voor de General Counsel dus vele uitdagingen, maar zeker ook kansen.
