Na invoering van de CSRD richtlijn is de CSDDD aan de orde. De Wet internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen (“Wimo”) zal in 2025 het licht gaan zien. Wat betekent dat voor de General Counsel?
Braaf
Nederland is vaak het braafste jongetje van de klas. Nu de op 25 juli 2024 aangenomen Corporate Sustainability Due Diligence Directive (“CSDDD”) voor 26 juli 2026 moet worden omgezet in Nederlandse wetgeving, valt dan ook niet uit te sluiten dat wij met de invoering van deze nieuwe duurzaamheidswetgeving voorop zullen lopen in Europa. Ook als de Europese Commissie de Omnibus-methodiek van stal haalt -waarbij meerdere bestaande richtlijnen worden gecomprimeerd en gesimplificeerd tot 1 nieuwe en de rest van Europa vertraging oploopt. Wat betekent dit voor de General Counsel?
Wimo
De op 18 november jl. ter consultatie gelegde Wimo beoogt de CSDDD met zo min mogelijke nieuwe regels in te voeren. De ACM wordt toezichthouder en de rechtbank Rotterdam en het College van Beroep voor het bedrijfsleven de bevoegde (bestuurlijke) rechters.
Wat nu te doen?
Een goede voorbereiding is het halve werk. Dat is zeker zo nu de CSDDD van grote bedrijven verlangt dat zij de nadelige gevolgen van hun bedrijfsvoering voor mensenrechten en milieu in kaart brengen en zoveel mogelijk voorkomen, beperken of stoppen. Daarnaast moeten grote bedrijven ook een klimaattransitieplan opstellen en uitvoeren. Dit alles ziet echter niet alleen op de eigen bedrijfsvoering, maar ook op de hele toeleveringsketen.
Gepaste zorgvuldigheid
Bij het uitvoeren van dit proces moet uw bedrijf gepaste zorgvuldigheid (‘due diligence’) in acht nemen. Dit doet u door (i) beleid te formuleren, (ii) dit onderdeel te maken van uw management systemen en (iii) een gedragscode op te stellen die aangeeft wat van het eigen personeel maar ook van toeleveranciers wordt verwacht. Als er nog veel verbeteringen te realiseren zijn, dienen prioriteiten te worden gesteld en dient de focus te worden gelegd op de stappen met de grootste impact. Het MKB dient daarbij zoveel als mogelijk te worden ontzien.
De gepaste zorgvuldigheid geldt voor de gehele upstream-keten (ontwerp, winning, inkoop, productie e.d.) en voor een deel van de downstream-activiteiten (naar klanten toe, te weten distributie, transport en opslag van het product). Producten die onder wettelijke exportcontrole vallen, zoals militaire of dual use goederen) zijn uitgezonderd. Van zakenpartners en hun toeleveranciers kunnen zakelijke garanties worden gevraagd om de nakoming van de geïdentificeerde verbeteringen te waarborgen. Er moet verder een klachtenprocedure worden ingesteld en klagers/kennisgevers moeten beschermd worden zoals klokkenluiders.
De richtlijn staat ondernemingen toe op groepsniveau aan de zorgvuldigheidsverplichtingen en het klimaattransitieplan te voldoen -net als bij consolidatie-. In plaats van de (Nederlandse) topholding kan dan een vennootschap lager in de groep met de uitvoering worden belast. Hier zijn dus nog keuzes te maken.
Geen dubbele rapportage. Samenwerking
Ondernemingen moeten jaarlijkse rapporteren over de uitvoering van de gepaste zorgvuldigheid. Als er echter al wordt gerapporteerd in het kader van de Corporate Sustainability Reporting Directive (“CSRD”) kan dubbele rapportage achterwege blijven.
De richtlijn staat ondernemingen ook toe om informatie en middelen te delen binnen hun eigen groep en met andere rechtspersonen. Bedrijven moeten zich dan wel houden aan de mededingingsregels. In dat verband is het handig dat de ACM betrokken is, want in geval van twijfel kan met deze toezichthouder worden overlegd.
Er is gekozen voor bestuursrechtelijke handhaving. Er kan dus een last onder dwangsom worden opgelegd of bestuurlijke boetes tot 5% van de wereldwijde netto-jaaromzet. Voor het strafrecht is geen plaats. Ook de in de oorspronkelijke richtlijn opgenomen verruimde bestuurdersaansprakelijkheid voor handelen / nalaten van derden uit de toeleveringsketen, is niet langer aan de orde. De Wimo leidt dus niet tot enige aanpassing van het burgerlijk wetboek.
Conclusie
Juli 2026 lijkt nog ver weg. Maar omdat u ook uw ketenpartners onderdeel moet maken van uw analyses, plannen en gedragscode, kunt u niet vroeg genoeg beginnen.
