Het jaar 2025 staat voor de deur. Op het gebied van litigation en regulatory enforcement zien wij als bureau Brandeis diverse trends en ontwikkelingen. Voor General Counsel hebben wij tien aandachtspunten op het gebied van geschillenoplossing op een rij gezet.
1)Voorgestelde handhaving van CSDDD in Nederland
Op dit moment is de Wet internationaal verantwoord ondernemen (‘WIVO’) in consultatie. Het wetsvoorstel heeft onder meer als doel dat grotere Nederlandse ondernemingen beleid opstellen om de mensenrechten en het milieu te beschermen in de gehele waardeketen. De Autoriteit Consument & Markt is aangewezen om dit als toezichthouder te handhaven.
2)Aansprakelijkheid voor marketingcommunicatie rond beleggingen
Voorstellen van de Europese Commissie voor extra bescherming van retail beleggers zijn onlangs goedgekeurd door de Europese Raad. Dit Retail investment package bevat regels die beleggingsondernemingen verantwoordelijk maken voor alle namens hen verrichte marketingcommunicatie, inclusief die van (f)influencers. Dit kan tot additionele aansprakelijkheidsrisico’s leiden.
3)Aanhoudende focus op naleving van EU-sancties
Gezien de geopolitieke ontwikkelingen blijven sancties een hot topic. Onlangs is een Europese richtlijn goedgekeurd voor meer eenduidige handhaving van EU-sancties. Ook staat weer een nieuw pakket sancties ten aanzien van Rusland op stapel. Des te meer reden voor GC’s om alert te zijn op alle sanctieregelgeving en de interne sanctie-compliance op orde te hebben.
4)Accent bewijsrecht verschuift met nieuwe moderniseringswet
Zo wordt er een preprocessuele fase geschapen waarin een buitengerechtelijk inzagerecht bestaat, wat door GC’s veel gebruikt zal gaan worden. Verder zullen partijen in een eerder stadium vollediger informatie moeten aanvoeren waarover zij beschikken of sanctionering riskeren, wordt de actieve rol van de civiele rechter verder gecementeerd en is er aandacht voor de digitalisering van bewijsmateriaal.
5)Handhaving duurzaamheidclaims
De afgelopen jaren vormen duurzaamheidsclaims en het toezicht daarop een hot topic. Zo heeft de Autoriteit Consument en Markt in 2023 en 2024 regelmatig handhavend opgetreden tegen niet onderbouwde en onduidelijke duurzaamheidsclaims. Ook bij de Reclame Code Commissie vormen duurzaamheidsclaims een belangrijk onderwerp en voer voor discussie. Het onderbouwen van dergelijke claims en het scheppen van duidelijkheid bij de inzet daarvan is essentieel om klachten of handhavend optreden te voorkomen.
6)Aanscherping reclameregels kansspelen en kindermarketing
Ook op andere gebieden worden reclame-uitingen nauw door de overheid in de gaten gehouden. Zo wordt overwogen om nadere reclamebeperkingen in te voeren voor (online) kansspelaanbieders. Mogelijk geldt dit ook voor reclame voor ongezonde voeding gericht op jongeren, dit door een aanscherping van de Warenwet, Mediawet 2008 en de Reclamecode Voor Voeding.
Het Samenwerkingsplatform Digitale Toezichthouders concludeerde daarnaast recent dat er extra maatregelen nodig zijn om kinderen en jongeren te beschermen tegen onopgemerkte commerciële beïnvloeding via influencer-reclame. Verwacht wordt dat de verantwoordelijke toezichthouders, zoals de Autoriteit Consument & Markt en het Commissariaat voor de Media, streng zullen toezien op de naleving van aanstaande aanscherpingen.
7)De geschillenregeling nieuwe stijl
Per 1 januari 2025 treedt de Wet aanpassing geschillenregeling en verduidelijking ontvankelijkheidseisen enquêteprocedure (de “Wagevoe”) inwerking. Doel van de geschillenregeling is om een gedwongen uitstoot of uittreding van een aandeelhouder te bewerkstelligen. Met de Wagevoe worden o.a. de gronden voor een verzoek daartoe verruimd, de hoedanigheidseisen verlaagd en de Ondernemingskamer beslist in enige feitelijke instantie. De verwachting is dat hiermee een snellere en effectieve wijze van geschilbeslechting ontstaat voor ruziënde aandeelhouders.
8)Collectieve acties; stilte voor de storm? In 2025 wordt de Wet
Afwikkeling Massaschade in Collectieve Acties (de “WAMCA”) vijf jaar naar haar inwerkingtreding geëvalueerd. De vraag is onder meer of de ontvankelijkheidseisen voor belangenbehartigers worden aangescherpt of juist verruimd, in het bijzonder in relatie tot ideële acties op het gebied van ESG. Dit zou effect kunnen hebben op het aantal collectieve acties in Nederland, nadat het aantal acties de afgelopen jaren vrij stabiel is gebleven of zelfs licht afneemt.
9)Verscherpt toezicht ACM op prijsbeleid en nepreviews
Nieuwe regelgeving schrijft voor dat online handelaren de afgeprijsde (‘voor’-)prijs alleen mogen aanduiden ten opzichte van de laagste (‘van’-)prijs in de afgelopen 30 dagen. Dit om te voorkomen dat een webwinkel zijn prijs tijdelijk verhoogt om vervolgens een “nepkorting” ten opzichte van die verhoogde prijs te geven. Ook geldt een verbod op het plaatsen van onechte klantbeoordelingen. De ACM legt fikse boetes op aan bedrijven die nepkortingen of nepreviews gebruiken.
10)Aangroei nieuwe kartelschadezaken?
Momenteel liggen twee prejudiciële vragen voor bij het Hof van Justitie (“HvJ”) over de vraag of een Nederlandse dochter als ankergedaagde kan fungeren voor de Nederlandse rechter, wanneer zij een economische eenheid vormt met een kartelinbreukmaker(s) en daarom (ook) hoofdelijk aansprakelijk kan worden gehouden. Bij een positieve beantwoording door het HvJ, biedt dit meer mogelijkheden voor kartelschadezaken/collectieve acties in Nederland.
Mede auteurs: Christiaan Alberdingk Thijm en Machteld Robichon.
